Czy sztuczna inteligencja zastąpi ludzi? Czy da się uniknąć katastrofy ekologicznej? Jak będzie wyglądać świat zmodyfikowanych biotechnologicznie ludzi? Czy demokracja przetrwa? Czy terroryści sięgną po broń jąrową? Czy rynek będzie decydował o wszystkim? Y.N. Harari w "Sapiens" zajmował się przeszłością, w "Homo deus" przyszłością, a w "21 lekcjach" skupia się na teraźniejszości. Zdaniem izraelskiego myśliciela, technika i biotechnologia wkróce zmienią świat w stopniu nie mającym swojego odpowiednika w przeszłości. Według Harariego nie powinniśmy pozostawić decyzji o przyszłości ludzkiej cywilizacji korporacjom, przypadkowi i anonimowym siłom. Zmian, ku którym zmierzamy, nie da się uniknąć, warto - o czym przekonuje Harari - zastanowić się, jak można stawić im czoło.

Stanisław Lem jest humanistą, którego wyostrzony zmysł moralny znajduje mocne oparcie w rozległej i gruntownej wiedzy naukowej o przemianach i zagrożeniach naszej cywilizacji. W swych książkach, takich zwłaszcza, jak "Golem XIV", "Prowokacja", a teraz "Biblioteka XXI wieku", kreśli wizje tych przemian i rozpoznaje problemy, które decydować będą o "być albo nie być" rodzaju ludzkiego. Ma przy tym świadomość, że jego przestrogi i proroctwa nie odmienią losów świata, ale mimo to głoszenie ich uważa za swą pisarską powinność. "Biblioteka XXI wieku" to książka, w której autor zapowiada i uzasadnia powstanie w niedalekiej przyszłości dzieł przedstawiających odmienny od naszego obraz rzeczywistości naukowej i społecznej.